پاسخ – آیا می توانم آپارتمانی را که به پسرم بخشیده ام، پس بگیرم ؟
- عقد هبه مطابق ماده 795 قانون مدنی عبارت است از عقدی که به موجب آن یک نفر مالی را مجاناً به کس دیگری تملیک می کند؛ تملیک کننده واهب طرف دیگر را متهب، مالی را که مورد هبه است عین موهوبه می گویند. هبه به دو نوع معوض و غیرمعوض تقسیم می گردد.
- در هبه ی معوض، واهب در ازای مالی که به متهب می بخشد، شرط می کند که عوضی دریافت نماید. این عوض هم می تواند یک مال باشد و هم می تواند انجام یک عمل مشروع باشد. از طرف دیگر در هبه ی غیر معوض واهب مال را بصورت مجانی و رایگان به متهب می بخشد.
- برای انعقاد عقد هبه، از هر نوعی که باشد، نیاز به رعایت شرایط قانونی است.این شرایط عبارت اند از اهلیت واهب، مالک بودن واهب نسبت به مال موهوبه و قبض و قبول هبه توسط متهب می باشد.
- لازم به ذکر است که قبض می تواند هم توسط خود متهب انجام شود هم توسط کسی که از جانب او نمایندگی در قبض دارد.
- همچنین اگر مالی که به شخص متهب هبه شده است در تصرف او بوده باشد دیگر نیاز به قبض مجدد او نخواهد بود.
- ماده ی 799 در خصوص قبض هبه توسط محجورین بیان می دارد که در هبه به صغیر یا مجنون یا سفیه قبض ولی معتبر است.
- در رابطه با رجوع از هبه و بخشش باید گفت ابطال هبه با رجوع از هبه متفاوت می باشد. توضیح آنکه در ابطال هبه عقد به دلیل وجود شرایطی منعقد نمی گردد در حالی که در رجوع از هبه عقد بطور صحیح میان طرفین واقع گردیده و تا زمان رجوع واهب دارای آثار عقد هبه می باشد.
- موارد ابطال عقد هبه عبارت است از فوت واهب یا متهب پیش از قبض و تصرف در مال موهوبه، عدم اهلیت واهب، مالک نبودن اهب نسبت به مال موهوبه، احراز جعلیت هبه نامه و انعقاد عقد هبه ی صوری.
- با توجه به جایز بودن عقد هبه، رجوع از هبه علی الاصول صحیح بوده و واهب می تواند هر زمان که بخواهد عقد را برهم بزند و مالی را که به متهب بخشیده است را پس بگیرد.با این وجود در قانون مدنی مواردی پیش بینی شده است که در صورت وجود آن ها هبه کننده دیگر نمی تواند از هبه رجوع نماید و مالی که بخشیده است را پس بگیرد. ماده ی 803 قانون مدنی در رابطه با عدم امکان رجوع از هبه بیان می دارد که: بعد از قبض نیز واهب میتواند با بقاء عین موهوبه از هبه رجوع کند مگر در موارد ذیل:
ّ1- در صورتی که متهب پدر یا مادر یا اولاد واهب باشد.
2- در صورتی که هبه معوض بوده و عوض هم داده شده باشد.
3- در صورتی که عین موهوبه از ملکیت متهب خارج شده یا متعلق حق غیر واقع شود خواه قهراً مثل اینکه عین موهوبه برهن داده شود (خواه اختیارا)
4- در صورتی که در عین موهوبه تغییری حاصل شود.
- لازم به ذکر است که مطابق ماده 805 قانون مدنی رجوع از هبه بعد از فوت واهب یا متهب نیز امکان پذیر نمی باشد. علاوه بر این، هر گاه داین طلب خود را به مدیون ببخشد و در مواردی که کسی مالی ره به عنوان صدقه به دیگری بدهد، حق رجوع برای واهب وجود ندارد.
- بنابراین در صورتی که هیچ یک از موارد فوق محقق نگردیده بود واهب می تواند از هبه ی خود رجوع نماید. برای رجوع از هبه واهب می تواند دادخواست رجوع از هبه تنظیم نماید منتها باید توجه داشت که اثبات وجود حق رجوع و عدم تحقق مواردی که مانع از حق رجوع می گردد برعهده ی واهب می باشد.
این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.
پاسخ به پرسش مخاطب در خصوص رجوع از هبه به فرزند
♦ در پاسخ به پرسشی که طرح فرمودید و در ارتباط با امکان رجوع از هبه و بخشش به فرزند باید گفت هبه علی الاصول توسط واهب قابل رجوع می باشد با این وجود مواردی از جمله قرابت تا درجه ای خاص، به عنوان موانع رجوع محسوب میشود.
♦ ماده ۸۰۳ قانون مدنی در این راستا مقرر می دارد: "درصورتیکه متهب، پدر یا مادر یا اولاد واهب باشد". بنابراین وجود رابطه ی نسبی تا همین درجه مانع از این می شود که شما از هبه ای که به فرزند خود نمودید رجوع نمایید و مال موهوبه یعنی منزلی که در آن ساکن می باشید متعلق به فرزندتان بوده و رجوع از هبه یا درخواست رفع توقیف در این خصوص پذیرفته نمی شود.
این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.
مستندات قانونی - رجوع از هبه به فرزند
ماده ۷۹۵ قانون مدنی
هبه عقدی است که به موجب آن یک نفر مالی را مجاناً به کس دیگری تملیک میکند تملیک کننده واهب طرف دیگر را متهب، مالی را‌که مورد هبه است عین موهوبه میگویند.
ماده ۷۹۶ قانون مدنی
واهب باید برای معامله و تصرف در مال خود اهلیت داشته باشد.
ماده ۷۹۷ قانون مدنی
واهب باید مالک مالی باشد که هبه میکند.
ماده ۷۹۸ قانون مدنی
هبه واقع نمیشود مگر با قبول و قبض متهب اعم از اینکه مباشر قبض خود متهب باشد یا وکیل او و قبض بدون اذن واهب اثری ندارد.
ماده ۷۹۹ قانون مدنی
در هبه به صغیر یا مجنون یا سفیه قبض ولی معتبر است.
ماده ۸۰۰ قانون مدنی
در صورتی که عین موهوبه در ید متهب باشد محتاج به قبض نیست.
ماده ۸۰۱ قانون مدنی
هبه ممکن است معوض باشد و بنابراین واهب میتواند شرط کند که متهب مالی را به او هبه کند یا عمل مشروعی را مجاناً بجا آورد.
ماده ۸۰۲ قانون مدنی
اگر قبل از قبض واهب یا متهب فوت کند هبه باطل میشود.
ماده ۸۰۳ قانون مدنی
بعد از قبض نیز واهب میتواند با بقاء عین موهوبه از هبه رجوع کند مگر در موارد ذیل:
۱) در صورتی که متهب پدر یا مادر یا اولاد واهب باشد.
۲) در صورتی که هبه معوض بوده و عوض هم داده شده باشد.
۳) در صورتی که عین موهوبه از ملکیت متهب خارج شده یا متعلق حق غیر واقع شود خواه قهراً مثل اینکه عین موهوبه برهن داده شود.
۴) در صورتی که در عین موهوبه تغییری حاصل شود.
ماده ۸۰۴ قانون مدنی
در صورت رجوع واهب نماآت عین موهوبه اگر متصل باشد مال واهب و اگر منفصل باشد مال متهب خواهد بود.
ماده ۸۰۵ قانون مدنی
بعد از فوت واهب یا متهب رجوع ممکن نیست.
ماده ۸۰۶ قانون مدنی
هر گاه داین طلب خود را به مدیون ببخشد حق رجوع ندارد.
ماده ۸۰۷ قانون مدنی
اگر کسی مالی را به عنوان صدقه به دیگری بدهد حق رجوع ندارد.
پاسخ داده شده توسط کارشناس حقوقی ما