تاثیر ترک منزل مشترک توسط زوجه بر مهریه و حقوق مالی زن

_{^{پاسخ – آیا ترک منزل مشترک حق دریافت مهریه را ذایل می کند ؟}}

• ترک منزل مشترک توسط زوجه از مصادیق عدم تمکین می باشد. توضیح آنکه طبق ماده 1102 قانون مدنی، همین که عقد نکاح بطور صحت واقع شد روابط زوجیت بین طرفین، موجود و حقوق و تکالیف زوجین در مقابل همدیگر برقرار میگردد. عقد نکاح، دارای آثار مالی و غیر مالی است.
• تمکین یکی از آثار غیر مالی مترتب بر عقد نکاح است و حسن معاشرت، معاضدت و برقراری رابطه زناشویی در حد متعارف از مصادیق تمکین می باشد.
• طبق ماده 1108 قانون مدنی، چنانچه زوجه بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت (تمکین)، امتناع کند مستحق نفقه نخواهد بود.
• ماده 1108 قانون مدنی در این باره مقرر می دارد هرگاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناع کند مستحق نفقه نخواهد بود.
• با این وجود، مواردی وجود دارد که به موجب آن ها زن می تواند از شوهر تمکین نکرده و با وجود عدم تمکین، مستحق نفقه باشد.

_{^{موارد تحقق نفقه با وجود عددم تمکین}}

_{^{1- بیماری شوهر}}

 در صورتی که شوهر به یکی از امراض خطرناک واگیردار مبتلا باشد، زن میتواند تا حدودی که از سرایت آن بیماری مصون بماند، از شوهر دوری نماید. ماده 1127قانون مدنی مقرر می دارد هرگاه شوهر بعد از عقد مبتلا به یکی از امراض مقاربتی گردد، زن حق خواهد داشت که از نزدیکی با او امتناع نماید. بیماری مقاربتی، به امراضی اطلاق می گردد که به واسطه تماس جنسی بین افراد، منتقل می گردد. در صورتی که زوج بیماری مقاربتی داشته باشد، از آن جا که این بیماری از طریق نزدیکی جنسی به زن میتواند منتقل گردد، زوجه صرفاً حق امتناع از نزدیکی یا همان تمکین خاص را خواهد داشت. لازم به ذکر است که در صورتی که بیماري شوهر به گونه ای باشد که حتی مصاحبت و زندگی مشترک زن با وی نیز موجب ابتلای زوجه بدان مرض می گردد، زوجه میتواند تا حدودي که مانع از سرایت بیماری است از شوهر دوری نماید، اگر چه این امتناع از حدود تمکین خاص نیز فراتر رود.
 

^{_{2- بیماری و ناتوانی زن}}

نزدیکی با زن در صورت و ضعف جسمانی زوجه و به طور کلی وجود هرگونه مرضی که موجب ورود ضرر به زوجه در صورت وقوع نزدیکی میشود، موجبی برای عدم تمکین خاص و عدم سقوط حق نفقه می باشد. بنابراین، در صورتی که زوجه بیمار باشد و رابطه جنسی سبب تشدید بیماری وی شود و یا چنین رابطه ای مستلزم ایراد ضرر و مشقتی شود که عادتاً قابل تحمل نیست، زوجه میتواند از نزدیکی خودداری نماید. نکته ای که باید بدان توجه کرد این است که وجود این موارد صرفاً موجب معاف شدن زن از نزدیکی یا همان تمکین خاص میگردد، بنابراین تکلیف زن نسبت به سایر موارد واجب باقی خواهد بود. البته این امکان وجود دارد که بیماری زوجه سبب شود که زوجه از برخی مصادیق تمکین عام نیز معاف گردد، مثلا هرگاه پزشک خروج زن را از منزل برای مداوا لازم بداند و شوهر اجازه ندهد زن میتواند خارج گردد و این امر از موارد نشوز نمی باشد، مانند آنکه زن مبتلا به بیماری گردد که باید براي مداوا به بیمارستان یا خارج از کشور برود. بنابراین، در صورتی که به علت وجود مسائلی که ذکر شد، زوجه از تمکین امتناع نماید، ناشزه محسوب نشده و نفقه ی وی برقرار خواهد بود. 
 

_{^{3- احتراز از محرمات}}

 یکی از مواردی که به عنوان مانعی مشروع براي امتناع از تمکین خاص مطرح می گردد، آن است که شرعا، وقوع نزدیکی بین زن و شوهر، حرام است. همانند حیض (قاعدگی)، نفاس (مدت وضع حمل و پس از آن) و احرام.
 

_{^{4- انجام واجبات}}

 یکی دیگر از مواردی که به عنوان مانعی مشروع برای امتناع از تمکین مطرح میگردد، انجام واجبات است. این مساله زمانی مطرح می شود که زوجه برای انجام واجبی شرعی همانند اقامه نماز یا انجام روزه مجبور به نافرمانی از شوهر خویش می گردد. 
 

_{^{5- خوف ضرر بدنی، مالی یا شرافتی}}

 یکی از مواردی که به زوجه اجازه امتناع از تمکین شوهر داده شده این است که سکونت در منزل شوهر، متضمن خوف ضرر بدنی، مالی یا شرافتی برای وی باشد. به حکم ماده 1115 قانون مدنی، در صورتی که ماندن در خانه ی شوهر، جسم، مال و یا آبروی زوجه را در خطر قرار دهد، زوجه می تواند مسکن علیحده انتخاب نماید و منزل شوهر را ترک نماید. این ماده مقرر میدارد اگر بودن زن با شوهر در یک منزل متضمن خوف ضرر بدنی یا مالی یا شرافتی برای زن باشد، زن می تواند مسکن علیحده اختیار کند و در صورت ثبوت مظنه ضرر مزبور، محکمه حکم بازگشت به منزل شوهر نخواهد داد و مادام که زن در بازگشتن به منزل مزبور معذور است، نفقه بر عهده شوهر خواهد بود.
 

_{^{6- حق حبس}}

 یکی از مواردی که امتناع زوجه از تمکین را توجیه نموده، حق امتناع زوجه از تمکین تا وصول مهریه می باشد. ماده 1085 قانون مدنی مقرر می دارد زن می تواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند، مشروط بر اینکه مهر او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود.

این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.

_{^{پاسخ به پرسش مخاطب در خصوص تاثیر ترک منزل مشترک توسط زوجه بر مهریه}}

♦  در پاسخ به پرسش شما باید گفت ترک منزل مشترک از مصادیق عدم تمکین می باشد و در صورتی که زوجه بدون وجود عذر قانونی و شرعی (که در موارد بالا ذکر گردید)، از شوهر خود تمکین ننماید، مستحق نفقه نخواهد بود. البته در صورتی که شما یکی از معازیر قانونی عدم تمکین را ثابت نمایید، می توانید با وجود ترک منزل، نفقه ی خود را نیز دریافت دارید.
♦  لازم به ذکر است که ترک منزل توسط شما مانع دریافت مهریه نمی شود و شما می توانید علی رغم ترک منزل مهریه خود را دیافت نمایید. توضیح آنکه مطابق ماده 1082 قانون مدنی به موجب عقد نکاح زن مالک مهریه شده و می تواند هر زمان که بخواهد آن را مطالبه نماید و هر نوع تصرفی را در آن بنماید. نشوز یا عدم تمکین زن تأثیری در حق مطالبه مهریه او نداشته و حتی اگر زن بدون دلیل موجه زندگی زناشویی را ترک نماید، می تواند مهریه خود را مطالبه کند.

_{^{مستندات قانونی - حقوق مالی زن}}

ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی
به مجرد عقد زن مالک مهر میشود و میتواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید.
تبصره (الحاقی ۱۳۷۶/۴/۲۹) - چنانچه مهریه وجه رایج باشد متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تادیه نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می گردد محاسبه و پرداخت خواهد شد مگر اینکه زوجین در حین اجرای عقد به نحو دیگری تراضی کرده باشند.
آیین‌نامه اجرایی این قانون حداکثر ظرف مدت سه ماه از تاریخ تصویب توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با همکاری وزارت دادگستری و وزارت امور اقتصادی و دارائی تهیه و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.
ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی
زن میتواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفاء وظائفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند مشروط بر اینکه مهر او حال باشد و این امتناع ‌مسقط حق نفقه نخواهد بود.
ماده ۱۱۰۲ قانون مدنی
همین که نکاح به طور صحت واقع شد روابط زوجیت بین طرفین موجود و حقوق و تکالیف زوجین در مقابل همدیگر برقرار میشود.
ماده ۱۱۰۶ قانون مدنی
در عقد دائم نفقه زن به عهده شوهر است.
ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی
نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض.
ماده ۱۱۰۸ قانون مدنی
هر گاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظائف زوجیت امتناع کند مستحق نفقه نخواهد بود.
ماده ۱۱۰۹ قانون مدنی
نفقه مطلقه رجعیه در زمان عده بر عهده شوهر است مگر اینکه طلاق در حال نشوز واقع شده باشد لیکن اگر عده از جهت فسخ نکاح‌ یا طلاق بائن باشد زن حق نفقه ندارد مگر در صورت حمل از شوهر خود که در این صورت تا زمان وضع حمل حق نفقه خواهد داشت.
ماده ۱۱۱۰ قانون مدنی
در ایام عده وفات، مخارج زندگی زوجه عندالمطالبه از اموال اقاربی که پرداخت نفقه به عهده آنان است (درصورت عدم پرداخت) تامین می گردد.
ماده ۱۱۱۱ قانون مدنی
زن میتواند در صورت استنکاف شوهر از دادن نفقه به محکمه رجوع کند در این صورت محکمه میزان نفقه را معین و شوهر را به دادن آن محکوم خواهد کرد.
ماده ۱۱۱۲ قانون مدنی
اگر اجراء حکم مذکور در ماده قبل ممکن نباشد مطابق ماده ۱۱۲۹ رفتار خواهد شد.
ماده ۱۱۱۳ قانون مدنی
در عقد انقطاع زن حق نفقه ندارد مگر اینکه شرط شده یا آنکه عقد مبنی بر آن جاری شده باشد.
ماده ۱۱۱۴ قانون مدنی
زن باید در منزلی که شوهر تعیین میکند سکنی نماید مگر آنکه اختیار تعیین منزل به زن داده شده باشد.
ماده ۱۱۱۵ قانون مدنی
اگر بودن زن با شوهر در یک منزل متضمن خوف ضرر بدنی و یا مالی یا شرافتی برای زن باشد زن میتواند مسکن علیحده اختیار کند‌ و در صورت ثبوت مظنه ضرر مزبور محکمه حکم بازگشت به منزل شوهر نخواهد داد و مادام که زن در بازگشتن به منزل مزبور معذور است نفقه بر‌عهده شوهر خواهد بود.
ماده ۱۱۱۶ قانون مدنی
در مورد ماده فوق مادام که محاکمه بین زوجین خاتمه نیافته محل سکنای زن به تراضی طرفین معین می‌شود و در صورت عدم ‌تراضی محکمه با جلب نظر اقربای نزدیک طرفین منزل زن را معین خواهد نمود و در صورتی که اقربایی نباشد خود محکمه محل مورد اطمینان را‌ معین خواهد کرد.
ماده ۱۱۲۷ قانون مدنی
هرگاه شوهر بعد از عقد مبتلا به یکی از امراض مقاربتی گردد زن حق خواهد داشت که از نزدیکی با او امتناع نماید و امتناع به علت ‌مزبور مانع حق نفقه نخواهد بود.
ماده ۱۱۲۹ قانون مدنی
در صورت استنکاف شوهر از دادن نفقه و عدم امکان اجراء حکم محکمه و الزام او بدادن نفقه زن می‌ تواند برای طلاق به حاکم ‌رجوع کند و حاکم شوهر او را اجبار به طلاق مینماید ‌همچنین است در صورت عجز شوهر از دادن نفقه.

این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.

پاسخ داده شده توسط کارشناس حقوقی ما