آیا وجود دو وصیت نامه باعث باطل شدن اولی می شود ؟

_{^{وضعیت اعتبار و امکان باطل کردن وصیت نامه اول در فرض وجود دو وصیت نامه}}

• هدف از وصیت این است که اخرین اراده موصی بعد از مرگ اجرا شود پس طبیعت آن اقتضا می کند که قابل رجوع باشد و به صورت الزام بر او تحمیل نشود.
• مالک می تواند هر تصرف را که به مصلحت خود می داند در زمان حیات خویش بکند و بر همین مبنا برای خود تعهد به وجود آورد ولی آنچه برای بعد از فوت انجام می شوذ از قلمرو و تعهدات خارج است .
• در دوران حیات هیچ حقی برای موصی له ایجاد نمی شود تا نقض و برخورد با آن مانع از رجوع و تغییر نظر موصی شود به همین جهت در بسیاری از قوانین به صراحت قابلیت رجوع از اوصاف ذاتی شناخته شده است و معنی این حکم آن است که با هیچ وسیله ای نمی توان وصیت را الزام اور ساخت و حق رجوع را از موصی گرفت. ماده ۸۳۸ قانون مدنی نیز به این قضیه تصریح دارد. 
• رجوع معمولا به دو نوع صریح و ضمنی رخ می دهد که در رجوع صریح موصی به طور مستقیم و عباراتی که در عرف به کار می رود مقصود خود را از عدول از وصیت نامه بیان می کند. 
• اما بحث اصلی در رجوع ضمنی است که مقصود مستقیم از آنها رجوع نیست ولی رجوع با آن مقصود ملازمه دارد و به طور ضمنی دلالت بر قصد رجوع می کند. به همین جهت بیشتر اختلاف ها در تفسیر أراده ضمنی موصی رخ می دهد چنانچه که ماده ۸۳۹ قانون مدنی بیان دارد که اگر موصی وصیتی خلاف وصیت اول بکند وصیت دومی صحیح است . 

_{^{پاسخ به پرسش مخاطب در خصوص ابطال وصیت نامه اول در فرض وجود دو وصیت نامه}}

♦  با توجه به این که به موجب ماده 843 قانون مدنی وصیت تا یک سوم ترکه نافذ می باشد باید دید که آیا این دو وصیت نامه بیش از یک سوم اموال مادربزرگ شما می شود و یا خیر: 
1-  در فرضی که مجموع دو وصیت زاید بر ثلث ترکه باشد: 
در این صورت اینکه مادربزرگ شما در طول حیات خود و در اهلیت کامل یک وصیت نامه ای تنظیم کرده است و بخشی از اموالش را به نفع دخترش وصیت نموده و دوباره در طول حیات وصیت نامه جدیدی تنظیم کرده است و‌دخترش را وصی  قرار داده است، تا اندازه ای که وصیت نامه ی دوم زاید بر ثلث ترکه باشد به معنای رجوع از وصیت اول محسوب می گردد. زیرا وصیت یک عمل حقوقی معلق به فوت است و تا زمانیکه مادربزرگ زنده است می تواند با أراده خود از وصیت نامه ای که تنظیم کرده است رجوع کند و آن را تغییر دهد پس هم اکنون تا هر زمانیکه مادربزرگ زنده است وصیت نامه اول تا جایی اعتبار دارد که با جمع مفاد وصیت نامه دوم زاید بر ثلث ترکه نگردد وگرنه وصیت نامه قبلی مردود تلقی میشود چرا که موصی رجوع کرده است و وصیت نامه جدیدی تنظیم کرده است هر چند که به طور صریح بیان نکرده است که دیگر وصیت نامه قبلی را قبول ندارد و قرار است وصیت نامه جدیدی تنظیم کند. 
2-  در فرضی که مجموع دو وصیت نامه زاید بر ثلث ترکه ی مادربزرگ شما نباشد: 
 در این صورت هر دو وصیت نامه صحیح می باشد زیرا وصیت دوم (نیم دانگ از شش دانگ یک ملک) بر خلاف وصیت اول (یک و نیم دانگ از شش دانگ ملک) نمی باشد و هیچ منافاتی بایکدیگر ندارند. زیرا این دو وصیت نامه تعارضی با یکدیگر ندارند و جمع آن ها ممکن است. 

_{^{مستندات قانونی - اعتبار وصیت نامه}} 

ماده 838 قانون مدنی 

 مُوصي ميتواند از وصيت خود رجوع كند.

ماده 839 قانون مدنی

اگر مُوصي ثانياً وصيتي برخلاف وصيت اوّل نمايد وصيت دوم صحيح است.

پاسخ داده شده توسط کارشناس حقوقی ما