روش تقسیم سود در شرکت های تجاری 

_{^{پاسخ – روش ، زمان و مواعد تقسیم سود در شرکت های تجاری}}

_{^{روش تقسیم سود در شرکت های سهامی}}

سود قابل تقسیم مطابق ماده 239 لایحه قانون تجارت عبارت است از سود خالص سال مالی شرکت منهای زیان‌های سال ‌های مالی قبل و اندوخته قانونی مذکور در ماده۲۳۸ و سایر اندوخته‌های اختیاری به علاوه سود قابل تقسیم سال‌های قبل که تقسیم نشده است. البته در مبلغ بدست امده در انتها باید مالیات را از آن کسر کرد و در انتها بعد از کسر مواردی که در قانون ذکر شده یعنی  کسر زیان انباشته سالهای قبل، کسر اندوخته قانونی و اندوخته اختیاری، باقی مانده حساب ها به منزله سود قابل تقسیم خواهد بود. 
در شرکت های سهامی تقسیم سود سالانه از جمله وظایف مجمع عمومی خواهد بود. مطابق ماده 240 لایحه قانون تجارت، مجمع عمومی پس از تصویب حساب‌های سال مالی و احراز این که سود قابل تقسیم وجود دارد مبلغی از آن را که باید بین صاحبان ‌سهام تقسیم شود تعیین خواهد نمود. علاوه بر این مجمع عمومی می‌تواند تصمیم بگیرد که مبالغی از اندوخته‌ هایی که شرکت در اختیار دارد بین‌ صاحبان سهام تقسیم شود در این صورت در تصمیم مجمع عمومی باید صریحاً قید شود که مبالغ مورد نظر از کدام یک از اندوخته ‌ها باید برداشت و ‌تقسیم گردد. هر سودی که بدون رعایت مقررات این قانون تقسیم شود منافع موهوم تلقی خواهد شد.

نحوه پرداخت سود قابل تقسیم توسط مجمع‌ عمومی تعیین می‌ شود و اگر مجمع عمومی در خصوص نحوه پرداخت تصمیمی نگرفته باشد هیات مدیره نحوه پرداخت را تعیین خواهد نمود ولی در‌هرحال پرداخت سود به صاحبان سهام باید ظرف هشت ماه پس از تصمیم مجمع عمومی راجع به تقسیم سود انجام پذیرد. بنابراین هیئت مدیره شرکت مکلف است در دعوت مجمع عمومی سالیانه شرکت و به هنگام ارائه گزارش ها، صورت های مالی و ترازنامه شرکت، وضعیت سود قابل تقسیم را نیز مشخص و به مجمع عمومی سالیانه ارائه نماید. اگر مجمع عمومی عادی احراز کند که سود قابل تقسیمی وجود دارد، میزان سود و مبلغی از آن که باید بین سهامداران تقسیم شود را تعیین خواهد نمود.
لازم به ذکر است که در شرکت سهامی مجمع عمومی صاحبان سهام می تواند در مورد نحوه پرداخت سود قابل تقسیم روش یا ترتیباتی را تصویب نماید  و هیأت مدیره نمی تواند خارج از ترتیبات و روش مصوب مجمع عمومی عادی شرکت اقدام کند. با این وجود، اگر مجمع عمومی عادی درباره نحوه پرداخت سود قابل تقسیم، روش و ترتیبی را تعیین ننموده باشد، هیئت مدیره می تواند روش و ترتیبی را بنا به تشخیص خود در نظر بگیرد.  نکته ی قابل توجه این است که تا زمانی که سود قابل تقسیم از طریق مجمع عمومی عادی سالانه به تصویب نرسیده و تعیین نشده باشد، هیئت مدیره شرکت با تکلیف قانونی برای پرداخت سود نخواهد داشت. 
هیات مدیره مکلف است ظرف ۸ ماه پس از تصمیم مجمع عمومی عادی سالانه مبنی بر تقسیم سود اقدام به واریز سود معینه به حساب هر یک از سهامداران نماید. در صورتی که ظرف ۸ ماه پس از تصمیم مجمع عمومی صاحبان سهام مبنی بر تقسیم سود، این عمل صورت نگیرد، دعوی الزام به پرداخت سود قابل تقسیم به طرفیت شخصیت حقوقی شرکت سهامی اقامه می گردد.

این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.

_{^{روش تقسیم سود در شرکت با مسئولیت محدود}}

به موجب ماده 108 قانون تجارت روابط بین شرکاء تابع اساسنامه است، اگر در اساسنامه راجع به تقسیم نفع و ضرر مقررات خاصی نباشد تقسیم مزبور به نسبت سرمایه‌ شرکاء به عمل خواهد آمد. بنابراین، در شرکت با مسئولیت محدود در صورتی که در اساسنامه شرکت مقررات خاصی تعیین نشده باشد تقسیم سود و زیاد به نسبت سرمایه شرکا می باشد یعنی هر شریک به نسبت سهمی که در شرکت دارد در سود شریک است و به همان نسبت در زیان های وارده هم سهیم می باشد. 

_{^{روش تقسیم سود در شرکت تضامنی}}

به موجب ماده 119 قانون تجارت در شرکت تضامنی منافع به نسبت سهم‌الشرکه بین شرکاء تقسیم می‌شود مگر آنکه شرکتنامه غیر از این ترتیب را مقرر داشته باشد. بنابراین، سود شرکا در شرکت تضامنی به نسبت سهم الشرکه بین شرکاء تقسیم می شود مگر اینکه شرکا توافق دیگری در شرکتنامه در این خصوص نموده باشند.لاز به ذکر است به موجب ماده 185 قانون تجارت، روش تقسیم سود در شرکت نسبی نیز همانند شرکت تضامنی می باشد. 

پاسخ به پرسش مطرح شده

در پاسخ به پرسش شما در رابطه با روش تقسیم سود در شرکت های تجاری باید گفت مقررات تقسیم سود می تواند در اساسنامه پیش بینی گردد و مطابق همان عمل خواهد گردید. همچنین می توان در مجمع عمومی فوق العاده اساسنامه را در خصوص مواعد تقسیم سود تغییر داد. مقررات قانون تجارت در این باره تکمیلی می باشد.

_{^{مستندات قانونی - تقسیم سود در شرکت های تجاری}}

ماده ۲۳۷ لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت
سود خالص شرکت در هر سال مالی عبارت است از درآمد حاصل در همان سال مالی منهای کلیه هزینه‌ها و استهلاکات و ذخیره‌ها.
ماده 238 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت
از سود خالص شرکت پس از وضع زیان‌های وارده در سال‌های قبل باید معادل یک بیستم آن بر طبق ماده 140 به عنوان اندوخته قانونی‌موضوع شود هر تصمیم برخلاف این ماده باطل است.
ماده 239 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت
سود قابل تقسیم عبارت است از سود خالص سال مالی شرکت منهای زیان‌های سال‌های مالی قبل و اندوخته قانونی مذکور در ماده238 و سایر اندوخته‌های اختیاری به علاوه سود قابل تقسیم سال‌های قبل که تقسیم نشده است.
ماده 240 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت
مجمع عمومی پس از تصویب حساب‌های سال مالی و احراز این که سود قابل تقسیم وجود دارد مبلغی از آن را که باید بین صاحبان‌سهام تقسیم شود تعیین خواهد
نمود. علاوه بر این مجمع عمومی می‌تواند تصمیم بگیرد که مبالغی از اندوخته‌هایی که شرکت در اختیار دارد بین‌صاحبان سهام تقسیم شود در این صورت در تصمیم مجمع عمومی باید صریحاً قید شود که مبالغ مورد نظر از کدام یک از اندوخته‌ها باید برداشت و‌ تقسیم گردد. هر سودی که بدون رعایت مقررات این قانون تقسیم شود منافع موهوم تلقی خواهد شد. نحوه پرداخت سود قابل تقسیم توسط مجمع‌عمومی تعیین می‌شود و اگر مجمع عمومی در خصوص نحوه پرداخت تصمیمی نگرفته باشد هیأت مدیره نحوه پرداخت را تعیین خواهد نمود ولی در‌هر حال پرداخت سود به صاحبان سهام باید ظرف هشت ماه پس از تصمیم
مجمع عمومی راجع به تقسیم سود انجام پذیرد.
ماده 90 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت
تقسیم سود و اندوخته بین صاحبان سهام فقط پس از تصویب مجمع عمومی جایز خواهد بود و در صورت وجود منافع تقسیم ده درصد‌از سود ویژه سالانه بین صاحبان سهام الزامی است
ماده 91 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت
چنانچه هیأت مدیره مجمع عمومی عادی سالانه را در موعد مقرر دعوت نکند بازرس یا بازرسان شرکت مکلفند رأساً اقدام به دعوت‌مجمع مزبور بنمایند.
ماده 95 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت
سهامدارانی که اقلاً یک پنجم سهام شرکت را مالک باشند حق دارند که دعوت صاحبان سهام را برای تشکیل مجمع عمومی از هیأت‌مدیره خواستار شوند و هیأت مدیره باید حداکثر تا بیست روز مجمع مورد درخواست را با رعایت تشریفات مقرره دعوت کند در غیر این صورت‌درخواست‌کنندگان می‌توانند دعوت مجمع را از بازرس یا بازرسان شرکت خواستار شوند و بازرس یا بازرسان مکلف خواهند بود که با رعایت تشریفات‌مقرره مجمع مورد تقاضا را حداکثر تا ده روز دعوت نمایند وگرنه آنگونه صاحبان سهام حق خواهند داشت مستقیماً به دعوت مجمع اقدام کنند به شرط‌آن که کلیه تشریفات راجع به دعوت مجمع را رعایت نموده و در آگهی دعوت به عدم اجابت درخواست خود توسط هیأت مدیره و بازرسان تصریح‌ نمایند.

ماده ۱۰۸ قانون تجارت
روابط بین شرکاء تابع اساسنامه است، اگر در اساسنامه راجع به تقسیم نفع و ضرر مقررات خاصی نباشد تقسیم مزبور به نسبت سرمایه‌ شرکاء به عمل خواهد آمد.
ماده ۱۱۹ قانون تجارت
در شرکت تضامنی منافع به نسبت سهم‌الشرکه بین شرکاء تقسیم می‌شود مگر آنکه شرکتنامه غیر از این ترتیب را مقرر داشته باشد.
ماده ۱۸۵ قانون تجارت
دستور ماده ۱۱۸ - ۱۱۹ - ۱۲۰ - ۱۲۱ - ۱۲۲ - ۱۲۳ در مورد شرکت نسبی نیز لازم‌الرعایه است.

این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.

پاسخ داده شده توسط کارشناس حقوقی ما